Back to top

De Tijdmachine: Dieter Moebius

Op 20 juli 2015 overleed Dieter Moebius. Moebius was één van de eerste muzikanten die de synthesizer een volwaardige plaats in de muziek gaf. Vooral het werk dat hij met de groepen Cluster en Harmonia in de jaren 70 opnam, gold als vernieuwend. Hieronder vijf fragmenten uit Moebius’ oeuvre.

Dieter Moebius, studeerde aan de kunstacademie van Berlijn toen hij 1969 met twee medestudenten (Hans-Joachim Roedelius en Conrad Schnitzler) de groep Kluster oprichte. Kluster gold al gauw als een van de meest extreme groepen van Duitsland. Door het gebruik van effecten als feedback en echo klinkt de muziek vreemd en onheilspellend. Alsof de muziek was opgenomen in een fabriek met ratelende machines als instrumenten.

Kluster – Eruption 1

Nadat Schnitzler de groep verliet, veranderden Moebius en Roedelius de bandnaam in Cluster. De muziek, bijvoorbeeld op het album Zuckerzeit, werd iets toegankelijker. In 1974 nam de groep met gitarist Michael Rother een album op onder de naam Harmonia. Rother voegde twee in het oor springende elementen toe: melodieuze lijnen op de elektrische gitaar en een dansbaar ritme dat hij de ‘motorik beat’ noemde.

Harmonia – Dino

Groepen als Harmonia en Cluster waren slechts bekend bij een klein publiek, en dan vooral in Duitsland. Een van die luisteraars was zelfs ook muzikant: Brian Eno. Eno had met Roxy Music twee bijzondere popplaten gemaakt, maar wilde zijn grenzen verleggen. Hij was vooral geïnteresseerd in de mogelijkheden van de synthesizer. In 1976 vertrok Eno naar Duitsland om daar met Harmonia het album Tracks And Traces op te nemen. Twee jaar later nam Eno samen met Dieter Moebius en Hans-Joachim Roedelius het album After The Heat op.

Brian Eno & Dieter Moebius & Hans-Joachim Roedelius – Foreign affairs

Vaste producer op alle albums van Moebius was Konrad “Conny” Plank. Samen met Moebius nam hij in 1980 het album Rastakraut Pasta op. Het duo koos voor een eigenzinnige mix van Duitse synthesizerklanken (de ‘kraut’ uit de titel) en geestverruimende Jamaicaanse dub (‘rasta’).

Moebius & Plank – Rastakraut pasta

Vanaf de jaren 80 eiste de synthesizer een steeds grotere rol op in de popmuziek. Genres als ambient, electropop, house en IDM konden niet bestaan zonder de synth. Hoewel Dieter Moebius een muzikant voor de underground bleef, erkenden diverse bekende muzikanten zijn pioniersrol. Tot aan zijn dood bleef Moebius muziek maken, zoals het album Ding dat in 2011 uitkwam.

Dieter Moebius – Flink

(PdK)